To jest zadanie, które mnie fascynuje i dokonanie tego uważam za realne. Nie potrzebujemy tutaj żadnego zmyślania. Potrzebne są solidne podstawy.
Przede wszystkim pod pojęciem starożytnej drogi nie musimy rozumieć drogi brukowanej, jak to utarło się rozumieć w przypadku dróg Rzymu. Droga kamienna wcale nie jest wygodna. Dobrze wykonane drogi gruntowe zupełnie wystarczały, aby skomunikować cały kraj. Dzisiaj droga gruntowa uchodzi za brak drogi, za coś trzeciorzędnego.
Droga gruntowa dobrze ubita, oczyszczona z kamieni i nierówności spełnia swoją rolę. Związki wapnia, przy działaniu wody deszczowej, nadają jej spoistość. Asfalt, który stosuje się dzisiaj, jest tylko trochę lepszą technologią, gwarantującą jakość nawierzchni dla dużych prędkości pojazdów.
Sadzenie drzew przy drodze pozwalało liczyć odległości, pod warunkiem, że były sadzone w równych odstępach. Zaznaczały one przebieg ważnych dróg. Latarnie lądowe, niczym latarnie morskie, pozwalały orientować się podróżnym po zachodzie słońca.
Bród na rzekach, czyli miejsca płytkie, decydował nie tylko o przebiegu dróg, lecz dawał początek nowym miastom.
Część szlaków przebiegała wzdłuż rzek, gdyż w sposób naturalny dawały one orientację podróżnym. Podobnie grzbiety pagórków, które ponadto zapewniały wgląd na zbliżające się warunki atmosferyczne, dawały też orientację w znacznie większej skali - przy dużej przejrzystości powietrza zapewniały widoki na odległe góry.
"Powinność równania dróg" wprowadził Lech (Pierwszy), o czym przeczytamy w książce "Starożytne Królestwo Lehii" (wyd. 2019 r., Janusz Bieszk, str 272)
Nawet jeśli ograniczymy się tylko do Górnego Śląska, mamy tutaj cenne podpowiedzi, gdyż bramy śląskich grodów miały swoje nazwy:
- Bytom - Brama Pyskowicka (potem Tarnogórska), Brama Sławkowska (potem Krakowska)
- Gliwice - Brama Raciborska, Brama Bytomska
- Koźle - Brama Odrzańska, Brama Raciborska
- Racibórz - Brama Kozielska (Głubczycka), Brama Bieńkowicka, Brama Odrzańska
- Strzelce Opolskie - Brama Opolska, Brama Krakowska
- Żory - Brama Krakowska, Brama Cieszyńska (Raciborska)
Można próbować wyznaczyć dokładny przebieg dróg łączących te grody. Choć dane pochodzą ze średniowiecza, drogi te wytyczano i poprawiano przez całe wieki.
Niezależnie od nazw nadanym bramom, zauważymy, że oś poszczególnych grodów wynikała z głównych kierunków handlowych. Nazwy bram mogły się jeszcze zmieniać.
I tak:
- Bytom leży prawie dokładnie w osi Strzelce Opolskie - Czeladź
- Gliwice - oś Strzelce Opolskie - Mikołów.
- Żory - na linii pomiędzy Wodzisławiem Ślaskim a Mikołowem.
- Wodzisław Śląski - na linii Hulczyn - Żory.
- Pyskowice - na linii Koźle - Tarnowskie Góry
Wstępne połączenie wielu średniowiecznych grodów ukazuje możliwe szlaki handlowe, w tym kierunki dominujące:
To, że dawne grody posiadają średniowieczną zabudowę, nie oznacza, że w średniowieczu miały swój początek. Faktycznie posiadają nawet całkiem młodą zabudowę. Bardzo dawne czasy pamiętają jedynie fundamenty i układ ulic.
Brama Morawska koncentrowała ruch handlowy, służyło to bogaceniu się śląskich grodów. Wykonalna była kosztowna budowa murów obronnych, co nie zawsze udawało się drewnianym grodom dawnej Lehii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz